Ervaringen Isala op zoek naar alternatief voor wegwerpkoffiebeker

Vanaf 1 januari 2024 staat de overheid het gebruik van wegwerpverpakking voor voedsel en drank, de zogenaamde single use-verpakking, niet meer toe. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook kartonnen koffiebekers. Deze bekers worden in de zorg veel gebruikt, zo ook bij ziekenhuis Isala.

De transitie naar herbruikbare en duurzame(re) koffiebekers staat al langer op de agenda bij Isala. Het is een logisch onderdeel van circulaire verduurzaming van het ziekenhuis, aldus Johan Jonker, adviseur facilitair bedrijf en duurzaamheid. Bij Isala gebruiken ze ruim 4 miljoen wegwerpkoffiebekers op jaarbasis, verdeeld over 175 koffiepunten. Door de nieuwe regelgeving wordt deze transitie versneld.

De transitie naar herbruikbare en duurzamere alternatieven is een impactvol proces, zegt Johan. ’Het is niet alleen maar scheiden aan de bron van de koffiebeker, zoals velen denken. Het heeft ook veel invloed op diverse processen, zoals de logistiek en de schoonmaak’.

Hoe pakt Isala dit aan?

De regelgeving voor de SUP-maatregelen biedt meerdere mogelijkheden voor herbruikbare koffiebekers. Bij Isala verwachten ze geen one size fits all-oplossing, maar zien ze een combinatie van diverse mogelijkheden.

Momenteel voert het Isala een intern onderzoek uit om inzicht te krijgen in de diverse doelgroepen koffie- en theedrinkers. De resultaten van dit onderzoek dienen als input om de meest passende oplossing te kunnen aanbieden.

Hierdoor blijft Isala zo dicht mogelijk bij de gewoonten van de medewerker, patiënt en bezoeker. Dit vergroot de kans van slagen. Op de verpleegafdelingen ziet Johan bijvoorbeeld geen issue. Daar wordt servies al veel gebruikt. Op de poliklinieken verwacht hij meer uitdagingen. Koffie of thee wordt hier namelijk bijna altijd eenmalig geschonken. Volgens de nieuwe regelgeving moet hier in de ontvangstruimtes ook een herbruikbaar alternatief aangeboden worden.

Wat zijn de afwegingen van Isala?

Behalve de doelgroepsegmentatie spelen meer factoren een rol bij de (succesvolle) implementatie van een alternatief voor de wegwerpkoffiebeker. Als Isala bijvoorbeeld gebruik gaat maken van het inzamelen van wegwerpkoffiebekers voor hoogwaardige recycling, is daar een goed systeem voor nodig. Een kritische succesfactor van recycling is namelijk de inzameling van mono-afvalstromen.

Om dit goed te borgen denkt Isala aan aparte inzamelingsbakken/punten. De schoonmaakmedewerkers zullen deze dan extra moeten legen. Er zullen ook extra opslagplaatsen voor dit afval moeten komen en een aparte afvalstroom naar de verwerker. Daar rest de vraag: welke partij is in staat koffiebekers zo hoogwaardig te kunnen recyclen volgens de regels? <link maatregelen sup>.

Momenteel voert Isala wel al een pilot uit met de inzameling van de wegwerpkoffiebekers voor recycling, samen met hun afvalverwerker MSN. Helaas is dit (nog) niet volgens de criteria die gelden in de nieuwe regelgeving. De producten worden verwerkt tot tissues en wc-papier, die Isala graag weer wil afnemen, passend bij de circulaire ambities.

Een andere mogelijkheid is het aanbieden van herbruikbare koffiebekers bij de automaatpunten. Samen met hun koffieleverancier, Maas Koffie, zijn ze in overleg welke herbruikbare beker hiervoor geschikt kan zijn. Ter plekke kunnen de bekers in (speciale) kratten worden ingezameld en eventueel direct in een vaatwasser worden verzameld. Verantwoordelijk voor het wassen is de schoonmaakmedewerker.

‘Het inrichten van 175 koffiepunten mét vaatwasser is natuurlijk een kostbare investering, de extra handelingen voor de schoonmaak medewerker nog buiten beschouwing gelaten’, geeft Johan aan. ‘Isala heeft bijvoorbeeld ook de mogelijkheid centraal te wassen in de spoelkeuken van hun cateringfaciliteiten. De koffiebekers kunnen dan verzameld worden bij de automaten of bij speciale inzamelingspunten door het ziekenhuis heen. De schoonmaak- of logistieke medewerker haalt ze dan op en brengt ze naar de spoelkeuken.’

Een heel ander alternatief is het concentreren van de koffiepunten naar een paar centraal gelegen punten. Ook dan gelden bovenstaande punten, alleen dan in een andere mate.

Voor de uitbestede horecapunten TO GO ligt de verantwoordelijkheid bij de desbetreffende cateraar. Deze partij zal in overleg met Isala een passende oplossing aanbieden. Deze zal waarschijnlijk neerkomen op de mogelijkheid: bring your own, buy your own extra vergoeding in € voor een wegwerpverpakking of statiegeldsysteem.

Als er een papieren wegwerpkoffiebeker beschikbaar komt, zal dat natuurlijk ook een goede oplossing zijn. Maar daar ziet Isala nog (te) weinig aanbod voor.

Succesfactoren voor Isala

De transitie naar een circulair bakje koffie is geen one size fits all-oplossing, maar vraagt om weloverwogen beslissingen. Isala houdt rekening met:

  • doelgroepbenadering
  • communicatie intern en extern
  • duidelijke verantwoordelijkheden voor betrokken medewerkers, zoals schoonmaak- en logistieke medewerkers
  • samenwerking in de keten (koffieleverancier, afvalverwerker, inkoop, bezoeker en patiënt)

Is jouw zorgorganisatie al druk bezig met deze transitie? Deel jouw tips & tricks met andere zorgorganisaties via het forum op de Intrakoopcommunity.

Intrakoop organiseert op 23 maart (2023) een speciaal webinar* over het vervangen van single use-bekers. Wil je erbij zijn? Meld je dan hier aan.

Wil je graag meer informatie of heb je vragen? Neem dan contact op met Carlijn de Bruijn.

Let op: dit webinar is volgeboekt. Wij proberen een tweede webinar te organiseren. Je kunt je nog steeds aanmelden en komt dan op de reservelijst te staan. Als er onverhoopt geen tweede webinar volgt, sturen we je de opname van het eerste webinar toe.

Deel dit artikel

Neem contact op

Heb je vragen?

Klaartje Stikvoort
Contractmanager Facilitaire Diensten
  • 06 82 06 15 86