Zorgkosten blijven nog steeds stijgen

De omzet van alle deelsectoren in de zorg (ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, GGZ en VVT) is in de periode 2011-2017 gestegen van 53,5 miljard euro naar 61 miljard euro. In de afgelopen jaren steeg vooral de omzet van de ziekenhuizen in Nederland met bijna 30 procent van 21,3 naar 27,5 miljard euro. Met uitzondering van de GGZ (-0,2 mld) laten alle deelsectoren in de afgelopen jaren een toename van de omzet zien. Dit betekent dat de kosten van zorg voor de Nederlandse samenleving bij zowel de ziekenhuizen, de VVT als in de gehandicaptenzorg toenemen.

Dat blijkt uit een analyse door Intrakoop, inkoopcoöperatie van de zorg, van bijna 1.200 jaarverslagen van zorgorganisaties tussen 2011 en 2017. “De analyse laat zien dat ondanks bezuinigingen en andere beleidsmaatregelen de kosten van zorg in Nederland blijven toenemen, onder andere door vergrijzing en duurdere behandelingen. Dit onderschrijft nog eens het belang van meer samenwerking, ook buiten de grenzen van de eigen zorgorganisatie, en op meer terreinen dan inkoop. Zodat we samen de zorg betaalbaar houden”, stelt Frank Kaptein, bestuurder van Intrakoop. 

Financiële buffer

De afgelopen jaren hebben zorgorganisaties met succes gewerkt aan gezonde financiële buffers. Tussen 2011 en 2017 nam het weerstandsvermogen (solvabiliteit) van alle deelsectoren in de zorg (ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, GGZ en VVT) met 30 tot 40 procent toe. De gehandicaptenzorg (+42,4%) en de ziekenhuizen (+38,9%) hebben hun solvabiliteit het hardst zien groeien de afgelopen zeven jaar. Alle deelsectoren scoren boven 25% met uitzondering van de geestelijke gezondheidszorg (23,7%). Zorgorganisaties houden meer eigen vermogen achter de hand, nu onder meer banken voorzichtiger zijn geworden met het verstrekken van financieringen. 

Personeel

Op het personele vlak zijn er zorgbreed enkele trends zichtbaar. In alle vier de deelsectoren neemt het ziekteverzuim na een daling, de afgelopen jaren juist weer toe. In ziekenhuizen is het ziekteverzuim het laagst (4,7%), in de gehandicaptenzorg (6%) en de ouderenzorg (6,4%) is het verzuim het hoogst. Deze trend in combinatie met meer vacatures dwingt zorgorganisaties om relatief dure uitzendkrachten en ZZP’ers in te zetten. Deze ontwikkeling is terug te zien in de stijging van het aandeel PNIL (personeel niet in loondienst) in de totale personeelskosten (+24,3%). 

Verder laten de inkoopkosten met uitzondering van de ziekenhuizen in de periode 2011-2017 een toename zien van 0-2% per jaar. Bij de ziekenhuizen nemen de inkoopkosten over deze periode met zo’n 4% sterker toe, onder andere als gevolg van duurdere medicijnen. Een andere opmerkelijke trend is tegelijkertijd de daling van de investeringen. Ook hier geldt dat zorgorganisaties voorzichtiger met hun uitgaven zijn geworden. Dit is zichtbaar in alle sectoren van de zorg. 

Download de Factsheet Jaarverslagenanalyse Gezondheidszorg 2011-2017