Lang leve alerte inkoopkracht!

Bart Broers, sinds 2015 directeur Zorg bij de Autoriteit Consument & Markt

Samen inkopen is handig en kan voordeel opleveren. Dat zien we bij de Autoriteit Consument & Markt graag, zeker als de voordelen worden doorgegeven aan de consument. Samen inkopen vergroot de slagkracht van inkopers en kan bijdragen aan lagere prijzen of betere kwaliteit van zorg. Dat is de maatschappelijke waarde die je als inkoper in de zorg voor ogen hebt, nietwaar? 

Samenwerken prima, maar er zijn grenzen

Mogen inkopers dan alles van de ACM? Nee. Samenwerking in de zorg loont alleen met behoud van gezonde concurrentie. Voor zorgaanbieders betekent dat: concurreren met een scherpe prijs, goede kwaliteit en een innovatief aanbod. In het belang van consumenten.Met die insteek houdt ACM toezicht. Voor zorginkopers betekent dat: bewaak de grenzen van je inkoopsamenwerking. Als die eigenlijk een dekmantel is om verkoopstrategieën af te stemmen, is dat een kartel. Daar worden patiënten niet beter van, en is verboden. Ook concurrentiegevoelige informatie uitwisselen mag niet, maar dat is niks nieuws.

Kansen voor samen inkopen

Verder zie ik niet veel risico’s voor de concurrentie, zeker niet als het gaat om het samen inkopen bij machtige fabrikanten of leveranciers. Wellicht biedt onze leidraad voor de inkoop van geneesmiddelen in de medisch-specialistische zorg ook breder inspiratie voor nieuwe initiatieven. Er is veel mogelijk binnen drie grenzen:

• de inkoop beslaat een beperkt
• deel van de totale kosten van zorgaanbieders;
• inkopers kunnen gemakkelijk toetreden tot het inkoopverband; en
• het inkoopverband legt geen onnodige beperkingen aan de deelnemers op.

Let daarbij wel op de positie van fabrikanten en leveranciers. Niet allemaal hebben ze zo’n sterke positie als de gemiddelde geneesmiddelenfabrikant. Een te grote inkoopmacht kan ‘verschraling’ van de zorg met zich meebrengen. Dan schiet de inkoopsamenwerking zijn doel voorbij. Een goede prijs is belangrijk, maar voldoende keuzevrijheid en kwaliteit ook. En creëer ook niet je eigen monopolistische tegenstand door alle kaarten op één producent te zetten. Door slim en met oog voor de toekomst in te kopen draag je bij aan gezonde concurrentie.

Jouw alertheid houdt zorg betaalbaar

Hebben wij -als alles goed gaat- dus weinig met elkaar van doen? Wat mij betreft niet. We mogen elkaar wel wat vaker spreken om de gezonde concurrentie te bewaken. Met je spilpositie ken je als inkoper de markt, door veel contact met fabrikanten en leveranciers. Ervaar je problemen met inkopen? Zie je gedrag dat vragen oproept, of vermoed je dat bedrijven bij een aanbesteding verboden afspraken maken? Laat het ons weten. Want als fabrikanten en leveranciers de concurrentie beperken, kan de ACM optreden. Daarvoor hebben we ook jouw signalen nodig. Zo help je oneerlijke concurrentie tegen te gaan, en kan jij beter inkopen. Op die manier blijft de zorg goed en betaalbaar. Dat is in ieders belang, nietwaar?