Medicinale gassen en wet- en regelgeving

Medicatieveiligheid

De laatste tijd krijgen we regelmatig vragen over het bestellen en gebruik van zuurstof en andere medicinale gassen. Wat is de rol van de apotheker? En hoe regel je als zorgorganisatie dat je aan de wet- en regelgeving voldoet? We zetten het op een rij.

Waarom heeft de apotheker te maken met medicinale gassen?

Enkele  gassen, zoals zuurstof en lachgas, zijn aangewezen als geneesmiddel. Alleen apothekers mogen deze gassen op naam van een patiënt zetten en verstrekken. De apotheker moet controleren of het gas geschikt is voor de patiënt en of het past bij de geneesmiddelen die de patiënt al gebruikt. De huidige leveranciers zijn meestal geen apotheek. Zij mogen deze gassen dus niet rechtstreeks aan de patiënt leveren. Voor het leveren van zuurstof is ook een recept van een arts vereist. 

Is dit nieuwe wetgeving?

Nee, zuurstof is sinds 2006 aangewezen als geneesmiddel. Heel lang kon zuurstof worden geleverd zonder de tussenkomst van de eigen apotheek. Inmiddels letten leveranciers van de gassen meer op de tussenkomst van de eigen apotheker bij de levering van medicinale gassen. 

Hoe gaat dit in de praktijk?

De eerste stap is dat een arts een recept uitschrijft voor bijvoorbeeld zuurstoftherapie. De apotheker geeft de leverancier van medicinale gassen de opdracht om zuurstof in de voorgeschreven vorm af te leveren aan de patiënt thuis of in een instelling als de patiënt daar verblijft. De apotheker tekent als verantwoordelijke voor de terhandstelling (zie artikel 61 van de Geneesmiddelenwet) en gebruikt hiervoor het formulier “Formulier terhandstelling geneesmiddelen – jaarorder”. De leverancier kan  het medicinale gas dan bij de patiënt thuis of bij de zorginstelling bezorgen. De patiënt of de zorginstelling kan  een jaar lang de gassen bij de leverancier bestellen.

Wat moet je als instelling regelen?

Je leverancier van medicinale gassen kan je vragen om je apotheker  het Formulier terhandstelling voor alle gebruikers van medicinale gassen te laten invullen. Een arts moet dan ook een recept uitschrijven voor de gebruikers van medicinale gassen. Deze stappen zijn noodzakelijk voor toekomstige leveringen. Verder kun je afspraken maken met je apotheker over medicatiebewaking bij medische gassen en het opnemen van de gassen op de toedienlijst en het actueel medicatieoverzicht. 

De verantwoordelijkheid voor het voorraadbeheer en de correcte opslag en distributie van de zuurstofcilinders kan worden belegd bij de Technische dienst. De regels voor de opslag van zuurstof zijn vastgelegd in de richtlijn PGS-15 "Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen".

Interesse in collectieve inkoop en contractbeheer van medische gassen?

Als team farmacie bij Intrakoop zijn we dagelijks bezig met alles wat speelt rondom medicatie, medicatieveiligheid en de rol van de apotheker. We ondersteunen onze leden waar mogelijk. Als er behoefte is aan het collectief inkopen en contractbeheer van medische gassen in 2023, gaan we kijken hoe we dat kunnen regelen.

Deel dit artikel

Neem contact op

Wil je meer weten over het goed regelen van het leveren van medicinale gassen aan je instelling of heb je belangstelling voor een collectief inkooptraject? Neem dan contact op met

Mark Buijze
Productgroepmanager Farmacie
  • 06 57 70 30 81