Duurzaam inkopen? Betrek je hele organisatie én de keten

Congres Duurzaam inkopen in de zorg.begin

Hoe inspireer je 600 inkopers, managers en MVO-coördinatoren om hun zorgorganisatie verder te verduurzamen? Het congres Duurzaam inkopen in de zorg blijkt daar een goed middel voor. De bedreven Talitha Muusse neemt ons mee in een online belevenis met deskundige keynotespeakers, aanmoedigende ervaringsdeskundigen in deelsessies en een humoristisch confronterende slotspreker. Ook mooi: levendige gesprekken en uitwisseling van gegevens in de chat. En wat kunnen we als inkopers nu doen? Dat start bij bewustwording creëren in de organisatie en samenwerken met andere organisaties in de keten.

Inspirerende sessies terugkijken? Dat kan nog tot 4 juni 2021. Ga naar www.congresduurzaaminkopenindezorg.nl

Terug naar het begin van het congres. Talitha trapt om 13.00 uur af met een schets van de zorg. We werken hard om mensen beter te maken. Tegelijkertijd veroorzaakt de sector minstens vijf procent van de totale CO2-uitstoot in Nederland. Milieuvervuiling leidt wereldwijd tot ziekte, vroeggeboortes en sterfte. Die tegenstrijdigheid moeten we aanpakken. Dat zegt ook de digitaal ingevlogen Ronnie van Diemen (directeur-generaal curatieve zorg van het ministerie van VWS en voorzitter van de Regiegroep Duurzame Zorg). Zij geeft aan dat ze veel zorgprofessionals ziet die werken aan verduurzaming en klimaatdoelen – zelfs in coronacrisis. De Green Deal Duurzame Zorg helpt daarbij – daarmee kunnen zorgorganisaties aangeven wat ze willen bereiken. Daarnaast zorgen goede verhalen, bij dit congres en op andere plekken, voor bewustwording en inspiratie. Van Diemen: ‘Van elkaar leren en samen stappen zetten is dé sleutel naar verduurzaming in de zorg!’

Fredo Schotanus: ambitieus beleid en samenwerking maken duurzaamheid common practice

Hoogleraar publieke inkoop Fredo Schotanus bevestigt dat belang van bewustwording. Natuurlijk is er een technische kant met bijvoorbeeld tools, inkoopcriteria en wet- en regelgeving. Maar verduurzaming heeft ook een bedrijfskundige kant. Die kant vraagt onder andere om bewustwording, strategie, uitvoering, middelen en verandermanagement. Volgens Schotanus kun je die kanten verbinden. Op dit moment zijn er veel initiatieven van een selecte groep ‘koplopers’. Maar hoe ga je van deze best practices naar duurzame zorg als common practice? Dat start met ambitieus beleid waarin aandacht is voor duurzaamheid daar waar de impact groot is. Ook moeten inkopers en budgethouders kijken naar BPKIV: de beste prijs-kwaliteit-impactverhouding. Leveranciers concreet vragen om een duurzaam aanbod en het bewijs daarvoor (certificaten). Dit doe je als inkoper niet in je eentje, maar samen met jouw hele organisatie en inkopers van andere organisaties (bijvoorbeeld in buyergroepen). Daarnaast helpen sectorale afspraken die je maakt in dialoog met de markt.

Jeroen Meijerink: we moeten dit samen doen

Hoogleraar en afdelingsleider Chirurgie Jeroen Meijerink sluit hierop aan. Hij zegt: ‘We moeten dit boven alles samen doen: zorgorganisaties, leveranciers en belangenverengingen.’ Meijerink werkt vanuit zijn praktijk bij het Radboudumc in Nijmegen aan het verduurzamen van de operatiekamer (project De Groene OK). Hierbij moest hij niet alleen de drempels nemen van de ‘verandering’, maar ook omgaan met weerstand bij zowel de specialisten (die niet wilden veranderen) als inkopers (die het moeilijk vonden om op een andere manier in te kopen of ‘uit te vragen’). Toch is het aan het lukken. Dat is belangrijk want de milieu-impact van de ok is groot: deze kleine afdeling produceert 25 procent van het afval en 30 procent van de binnenkomende producten gaat rechtstreeks naar de ok. Meijerink heeft daarom onderzoek gedaan naar deze impact. Op basis van dat onderzoek zijn 16 programma’s opgezet om de ok daadwerkelijk te verduurzamen. Hiermee is Radboud gekomen tot een duurzame strategie en een nieuw inkoopmodel binnen de NFU waarin alle aspecten zijn opgenomen: klimaatneutraal, circulair, gezond en inclusief inkopen. Het succes van de programma’s heeft het doel ervan versterkt: bewustwording onder chirurgen en andere zorgprofessionals. 

Deelsessies: de weerbarstige praktijk met tools en onderzoek te lijf

Talitha begeleidt ons dan naar de 14 deelsessies. In pakkende sessies met praktijkvoorbeelden ontdekken we hoe we  duurzaam inkopen nu kunnen aanpakken. Zo vertelt Karin van IJsselmuide van Nevi over tools en stappenplannen uit de MVI-Wegwijzer. Hiermee zet je duurzame inkoop op de kaart. Bas Maier van MVO Nederland maakt indruk met een presentatie over groene IC’s; Else de Ridder vult aan met een betoog voor beter productontwerp. Ook uit deze deelsessie volgt weer het belang van samenwerken. Vanuit Intrakoop vertelt Bert Baan over het draaiboek en stappenplan voor PMD-afval scheiden in de zorg. Nog zo’n fijne tool voor duurzaam inkopen: de Milieuthermometer Zorg die Judith de Bree van de vereniging Milieuplatform Zorgsector (MPZ) toelicht. En een krachtig voorbeeld krijgen we uit de combinatie van confronterend impactonderzoek en een doortastende vervolgaanpak bij het UMC. Paul Schrijnemakers (UMC) en Lonneke de Graaff (CE Delft) maken duidelijk waar de pijn zit en welke strategie en aanpak daarbij passen. 

Alle deelsessies en andere interessante video’s zijn tot 4 juni te bekijken op www.congresduurzaaminkopenindezorg.nl

Victor Lamme: bewustwording is mooi, maar het brein heeft meer nodig voor duurzame keuzes

Dan geeft Talitha professor dr. Victor Lamme het woord. Ook hij ziet: de gezondheidszorg circulair maken is nodig en verstandig. Maar hoe krijgen we dit voor elkaar? Aan de hand van een aantal dilemma’s laat hij zien dat we het daarbij niet van onze ratio moeten hebben; wij maken onze keuzes vanuit emotie. Daarom is bewustwording – het woord dat dit congres vaak valt – niet genoeg. Wat werkt wel? Allereerst is dat dingen eenvoudig maken. Veel modellen over duurzaamheid zien er ingewikkeld uit of bevatten onzekerheden. Daar houden wij als mens niet van. Een simpel handelingsperspectief (ik kan iets dóen), kan ons van die angst verlossen. Ook hebben we een gevoel van controle nodig, een ‘stuur’ zoals een stappenplan. Daarbij helpen goede voorbeelden – die inspireren en zijn ‘besmettelijk’ (goed voorbeeld doet volgen). Bovendien is het belangrijk om vertrouwen te winnen. Dat doe je door te laten zien wat er te halen valt. 

Nu aan de slag!

Talitha sluit rond 16:00 uur de middag af. De vele complimenten op de chat bevestigen het gevoel: het congres is als zeer nuttig ervaren. Met de goede praktijkvoorbeelden gaan veel zorgorganisaties op weg naar duurzamer inkopen!

Inspirerende sessies terugkijken? Dat kan nog tot 4 juni 2021 op  www.congresduurzaaminkopenindezorg.nlWil je meer weten over een deelsessie? Neem dan contact op met de spreker. De contactgegevens vind je bij elke deelsessie.

Hoe is het idee voor dit congres ontstaan?
Intrakoop en Nevi willen klimaatneutraal en circulair inkopen hoger op de agenda krijgen bij zorgorganisaties. Daarom zijn zij in 2019 gestart met een programma waarin het delen van kennis en ervaringen centraal staat. Al snel voegden ook Milieuplatform Zorgsector (MPZ), MVO Nederland en het ministerie van VWS zich bij dit initiatief. De resultaten van dit programma zijn onder andere drie workshops van Nevi (over MVI en circulair inkopen) en twee innovatieve projecten van MVO Nederland. Ook heeft Intrakoop drie pilots georganiseerd (voor PMD-afval, voeding en onderhoud) en heeft MPZ diverse initiatieven genomen. Het congres “Duurzaam inkopen in de zorg” is een team effort van deze partners, vanuit het programma.

Deel dit artikel